De afgelopen jaren is er in Nederland veel discussie geweest over gokverslaving onder jongeren. Met name sinds de legalisering van online kansspelen in 2021 maken steeds meer jongeren gebruik van deze vorm van vermaak. De overheid besloot daarom in 2023 de minimumleeftijd voor deelname aan kansspelen te verhogen van 16 naar 18 jaar. Een jaar later is het interessant om te kijken wat de invloed hiervan is geweest op de trends in gokgedrag onder jongeren.
Dalende deelname onder 16- en 17-jarigen
Uit onderzoek van het Trimbos Instituut blijkt dat sinds de verhoging van de leeftijdsgrens het aantal 16- en 17-jarige spelers sterk is gedaald. In 2022 gaf nog 16% van de 16- en 17-jarigen aan in het afgelopen jaar online te hebben gegokt. In 2024 is dit percentage gedaald naar slechts 7%. De verhoging van de minimumleeftijd lijkt dus het gewenste effect te hebben gehad op deze leeftijdsgroep.
| Leeftijd | Percentage dat afgelopen jaar online heeft gegokt |
| 16 jaar | 16% (2022) / 5% (2024) |
| 17 jaar | 16% (2022) / 9% (2024) |
Experts bij Betcity Casino geven aan dat jongeren onder de 18 nu minder makkelijk toegang hebben tot goksites. Hierdoor nemen zij minder snel deel aan online gokken. Daarnaast zijn goksites sinds de wetswijziging strenger gaan controleren op leeftijd om boetes te voorkomen.
Stijging deelname 18- tot 21-jarigen
Tegelijkertijd is het opvallend dat sinds de verhoging van de minimumleeftijd het aantal 18- tot 21-jarige online gokkers juist is toegenomen. Waar in 2022 nog 12% van deze groep aangaf online te gokken, is dit in 2024 gestegen naar maar liefst 21%.
| Leeftijd | Percentage dat afgelopen jaar online heeft gegokt |
| 18 jaar | 14% (2022) / 23% (2024) |
| 19 jaar | 11% (2022) / 19% (2024) |
| 20 jaar | 10% (2022) / 18% (2024) |
| 21 jaar | 13% (2022) / 22% (2024) |
Kennelijk zien jongvolwassenen die net de minimumleeftijd hebben bereikt, online gokken nu meer als een legale en geaccepteerde vrijetijdsbesteding. Daarnaast richten goksites en adverteerders zich sinds de wetswijziging sterker op deze nieuwe doelgroep, wat hen mogelijk overhaalt om deel te nemen.
Verschuiving naar illegale websites
Een zorgwekkende ontwikkeling is dat sinds de leeftijdsverhoging meer jongeren onder de 18 lijken te zijn uitgeweken naar illegale gokwebsites. Op deze buitenlandse websites wordt niet of nauwelijks gecontroleerd op leeftijd. Uit een peiling onder 1500 jongeren blijkt dat 6% van de ondervraagde 16- en 17-jarigen het afgelopen half jaar illegaal heeft deelgenomen aan online gokken. Vóór de wetswijziging kwam dit niet of nauwelijks voor.
Dit toont aan dat een deel van de jongeren koste wat het kost wil blijven gokken, ook als de toegang tot legale kansspelen strenger wordt gereguleerd. De kansspelautoriteit geeft aan hier scherper op te gaan controleren, maar erkent dat illegale websites lastig aan te pakken zijn omdat ze vaak in het buitenland zijn gevestigd.
Conclusie
De verhoging van de minimumleeftijd voor online kansspelen naar 18 jaar heeft overduidelijk effect gehad op het gokgedrag van jongeren. Zo is onder 16- en 17-jarigen de deelname sterk gedaald sinds de nieuwe wetgeving van kracht is geworden. Tegelijkertijd zien we echter zorgwekkende ontwikkelingen, zoals een sterke toename van het aantal 18- tot 21-jarige spelers en een verschuiving van sommige jongeren naar illegale gokwebsites.
De komende jaren moet duidelijk worden of de dalende trend onder 16- en 17-jarigen doorzet en of het percentage jongvolwassen gokkers blijft stijgen nu zij zich een nieuwe, legale doelgroep zijn gaan voelen. Ook is het de vraag of de kansspelautoriteit grip kan krijgen op het aanbod van illegale online goksites en de deelname hieraan door minderjarigen. Het blijft dus zaak om de vinger aan de pols te houden, zodat tijdig kan worden ingegrepen als het aantal jongere gokverslaafden weer dreigt toe te nemen.